Tempeh is een voedselproduct wat steeds populairder aan het worden is. Het wordt o.a. gebruikt als vleesvervanger. Maar wat is tempeh? Is het lekker? Hoe maak je het? Waar komt het vandaan? In dit artikel vind je de antwoorden.
Wat is tempeh?
- Tempeh is Indonesisch gefermenteerd voedsel, traditioneel gemaakt van sojabonen.
- Het is vergelijkbaar met rundvlees in percentage van eiwitten.
- Het is rijk aan vezels, laag in verzadigd vet.
- De nootachtige smaak en taaie textuur maken het uiterst geschikt voor de vegan- en vegetarische keuken.
Tempeh is duizenden jaren geleden in Indonesië is ontstaan. Sinds de jaren zeventig, toen het in het westen gemakkelijk verkrijgbaar werd, is tempeh een veel voorkomende vervanging voor vlees in vegetarisch en veganistisch koken.
In onze blog ‘Hoe Tempeh Marineren?‘ kan je alles lezen over het op smaak brengen van tempeh!
Wat Is Tempeh?
Tempeh is cake van sojabonen, die geschild zijn, gekookt worden en dan gemengd worden met een tempeh-starter. Tempeh-starter is een sporencultuur die ervoor zorgt dat de sojabonen gaan fermenteren. Voor de techneuten onder ons; Dat kan rhyzopus oryzae of een rhizopus oligosporus cultuur zijn.
Daarna worden de sojabonen aangedrukt tot een dikte van 3 cm. Nu moeten ze voor 2-3 dagen bewaard worden op een temperatuur van circa 30 graden. Dit gebeurt meestal in een incubator waar de temperatuur constant 30 graden is. Tijdens het gistingsproces breken enzymen de soja-eiwitten, oliën en koolhydraten gedeeltelijk af, waardoor ze gemakkelijker te verteren zijn. Dit proces, vergelijkbaar met het maken van kaas, geeft tempeh zijn heerlijke smaak en vleesachtige textuur.
Het eindproduct is de welbekende vorm van tempeh, de witte cake.
In Indonesië wordt tempeh traditioneel alleen gemaakt van sojabonen, maar in westerse landen kan je tempeh vinden die is gemaakt met andere ingrediënten, zoals groenten, granen of andere bonen.
Is Tempeh Goed Voor Je?
Tempeh heeft tal van gezondheidsvoordelen:
- Het is een rijke bron van plantaardige eiwitten die vegetariërs en veganisten helpen genoeg eiwitten binnen te krijgen.
- Helpt bij het verlagen van cholesterol en bevordert een betere gezondheid van het hart. Studies suggereren dat tempeh soja-isoflavonen (=plantaardige eiwitten) heeft die helpen het cholesterolgehalte te verlagen.
- Rijk aan probiotica (=levende bacteriën) die goed zijn voor het spijsverteringsstelsel en de immuniteit verhogen
- Rijk aan calcium en koper, die beide goed zijn voor de gezondheid van de botten
- Tempeh wordt gemaakt van hele sojabonen en is daarom heel vezelrijk voedsel.
- Het natuurlijke tempeh-gistingsproces maakt de soja ook beter verteerbaar.
Is Tempeh Glutenvrij?
Hoewel traditionele tempeh glutenvrij is, zijn bepaalde variëteiten dat misschien niet. Sommige in de winkel gekochte tempeh bevat een mix van granen in plaats van sojabonen, die mogelijk niet glutenvrij zijn. Het is het beste om etiketten zorgvuldig te lezen voordat je tempeh koopt, of om een zelfgemaakte versie te maken.
Wat Is De Tempeh Smaak?
Tempeh heeft een sterke nootachtige textuur met een aardse paddenstoelsmaak. Het absorbeert gemakkelijk sauzen en kruiden, waardoor het een veelzijdig ingrediënt is voor chili, stoofpot, sandwiches, pasta, wokgerechten en taco’s.
Hoe Tempeh Bewaren?
Je kunt tempeh, in de winkel gekocht tot 10 dagen in de originele verpakking in uw de koelkast bewaren. Ongekookte tempeh kan tot drie maanden worden ingevroren. Bewaar restjes maximaal drie dagen in een luchtdichte verpakking in de koelkast.
Hoe Tempeh Zelf Maken?
Om zelf tempeh te maken, worden sojabonen of andere bonen en granen een nacht geweekt, totdat ze zwellen. De schilfers/huid van de bonen worden uit het vocht gezeefd, zodra ze aan de oppervlakte drijven. Daarna worden de bonen tussen twee theedoeken gerold om de rest van de schilfers te verwijderen.
Na het drogen worden de bonen in tweeën gedeeld. Ze worden vervolgens licht geperst met een deegroller, wederom tussen twee theedoeken in. De bonen worden vervolgens gedurende ongeveer 20 minuten gekookt. Na het koken worden de bonen in een vergiet gedaan en hier kunnen ze uitlekken en afkoelen, totdat ze lauw zijn.
Tempeh wordt gemaakt door het proces van gecontroleerde gisting. Hiervoor is een tempeh-starter nodig, dit is Rhizopus-schimmelsporen. Het mengsel wordt vervolgens verpakt in een plastic zak of huishoudfolie welke geperforeerd worden om de luchttoevoer voor gisting te garanderen. Dit pakket wordt vervolgens op een warme plek neergezet, circa 28-32 graden. Nu kunnen de schimmels gaan groeien die de bonen tevens met elkaar verbinden.
De tempeh is klaar na ongeveer 24 tot 48 uur en kan gelijk gebruikt worden of in een afgesloten bakje in de koelkast bewaard worden.
Het maken van je eigen tempeh heeft een voordeel. Het geeft je namelijk de mogelijkheid om een eigen mix van sojabonen of peulvruchten en eventueel granen te gebruiken.
Tempeh is zo populair geworden dat het ook beschikbaar is in het gekoelde gedeelte van veel supermarkten. Natuurlijk kun je het ook vinden in oosterse winkels met natuurvoedingswinkels. Je hoeft het dus niet zelf te maken.
Hoe Tempeh Bereiden?
Tempeh is een veelzijdig product wat veel toepassingen kent. Het is ook makkelijk in je voedingspatroon op te nemen.
Tempeh wordt vaak als eerste gemarineerd of gekruid voordat het verder verwerkt wordt. Hier hebben wij een andere blog voor geschreven ‘Hoe Tempeh Marineren?‘ voor lekkere marinades.
Tempeh kan vervolgens gebakken, gestoomd en gefrituurd worden en aan een gerecht worden toegevoegd. Vaak wordt het ook nog verkruimeld voor het bakken.
Het kan overal in verwerkt worden, van een wokgerecht tot beleg op een broodje en in de salade.
Verschil Tempeh En Tofu?
Om een vergelijk te maken eerst wat informatie over tofu. Tofu is een populair vlees-alternatief op basis van soja. De witte blokken variëren van zijdeachtig en zacht tot stevig.
Tofu blokjes 
Tempeh blokjes
Het maken van tofu lijkt veel op het maken van kaas; Tofu wordt gemaakt door niet gefermenteerde sojamelk te stremmen om de eiwitten te stollen en het vervolgens in een blok te drukken. Hoe harder het aangedrukt wordt, hoe harder de tofu.
Dus wat is het verschil?
| Tofu | Tempeh | |
|---|---|---|
| Hoe wordt het gemaakt? | Niet gefermenteerde sojamelk te stremmen om eiwitten te stollen. | Zijn sojabonen, die geschild zijn, gekookt worden en dan gemengd worden met een tempeh-starter. Hierna gaan de sojabonen gisten. |
| Hoe wordt het verkocht? | In blokken, in vijf varianten: silken (gebruikt voor romige gerechten), zacht (geweldig voor soepen), stevig en extrafirm (de laatste drie zijn geweldig voor wokgerechten); verpakt in water om het vochtig te houden | Platte rechthoekige stukken ongeveer 20 centimeter lang |
| Uiterlijk | Wit, glad en nat. | Bruinachtig van kleur en droog; je kan hele sojabonen zien. |
| Smaak | Heeft nauwelijks een smaak op zich, maar wanneer toegevoegd aan recepten, krijgt het de smaak van wat je ook maakt | Heeft een lichte aardse, zoete smaak. Soms ook een champignon smaak. |
| Calorieën in 100 gram | 95 | 195 |
| Eiwit (g) in 100 gram | 9 gram | 20 gram |
| Vezel (g) in 100 gram | 2 | 6 |
Hoewel een beetje hoger in calorieën is, wordt tempeh minder verwerkt dan tofu en het is in het algemeen gezonder, omdat het meer eiwitten en vezels bevat dan tofu.
Bovenstaande gegevens kunnen afwijken van wat je in de winkel koopt. Dit wordt veroorzaakt doordat de tofu en tempeh fabrieksmatig geproduceerd worden. Elke producent heeft zijn eigen proces en dit veroorzaakt ook een verschil in voedingswaarde per producent.
Tempeh Zwarte Vlekken
Soms, als de tempeh uit de verpakking is gehaald zie je zwarte vlekken. Geen zorgen, de zwarte vlekken zijn volkomen normaal en eetbaar.
De zwarte vlekken zijn sporen, vergelijkbaar met wat zich aan de onderkant van een paddenstoel bevindt. De zwarte of grijze vlekken zijn volledig onschadelijk en geven feitelijk aan dat de tempeh tot zijn hoogtepunt van smaak is gerijpt. In Indonesië, waar tempeh is ontstaan, vragen sommige recepten om overrijpe of zeer donkere tempeh.
Oranje of groene vlekken geven aan dat de tempeh bedorven is.
Zo, dit is alles wat je moet weten over tempeh.
Misschien is ons artikel over ‘Wat is Tofu?´ook leuk voor je om te lezen.
